کشف روشی نوین برای بازیابی عملکردهای از دست رفته

دو بیمار با آسیب نخاعی به لطف تحریک عمقی مغز (DBS) بهبودی قابل توجهی در توانایی خود برای راه رفتن داشته‌اند. نکته جالب این است که این درمان بر روی ناحیه‌ای از مغز هدف‌گذاری می‌شود که معمولاً با مهارت‌های حرکتی مرتبط نیست.

به گزارش رسانه اخبار پزشکی مدنا، DBS شامل کاشت جراحی الکترودها در مناطق خاصی از مغز است، جایی که می‌توانند برای تحریک نورون‌های خاص فعال شوند. این تکنیک در درمان بیماری‌های عصبی مانند افسردگی، پارکینسون، آلزایمر و بی‌اشتهایی مفید بوده است.
اکنون، DBS برای کمک به دو نفر با فلج جزئی برای بازیابی تحرک در پاهایشان استفاده شده است. محققان در EPFL و بیمارستان دانشگاه لوزان الکترودهایی را در ناحیه هیپوتالاموس جانبی مغز آنها کاشتند، در حالی که بیماران کاملاً بیدار بودند.

Jocelyne Bloch، جراح نورولوژی که این عمل را انجام داد، گفت: «هنگامی که الکترود در جای خود قرار گرفت و ما تحریک را انجام دادیم، اولین بیمار بلافاصله گفت: پاهایم را احساس می‌کنم. وقتی تحریک را افزایش دادیم، او گفت: احساس می‌کنم می‌خواهم راه بروم! این بازخورد بلادرنگ تأیید کرد که ما منطقه صحیح را هدف قرار داده‌ایم، حتی اگر این منطقه هرگز با کنترل پاها در انسان مرتبط نبوده است. در این لحظه، می‌دانستم که شاهد کشف مهمی در سازماندهی آناتومیکی عملکردهای مغز هستیم.»

دومین بیمار، ولفگانگ یگر، یک مرد ۵۴ ساله اتریشی است که از سال ۲۰۰۶ به دلیل آسیب نخاعی از ویلچر استفاده می‌کرد. از زمان جراحی، او کمتر به ویلچر متکی بوده است. یگر گفت: «سال گذشته در تعطیلات، راه رفتن چند قدم به سمت دریا و بازگشت با استفاده از تحریک مشکلی نداشت. همچنین می‌توانم به چیزهایی در کابینت‌های آشپزخانه برسم.» بیماران با روشن شدن تحریک عمقی مغز در طول توان‌بخشی، بهبود فوری در تحرک خود نشان دادند. بیماران می‌توانستند با کمک کمتری از معمول راه بروند و حتی از پله‌ها بالا بروند. مهم‌تر از آن، این بهبودها حتی پس از خاموش شدن تحریک نیز ادامه داشت.

یکی از جنبه‌های جذاب این مطالعه این است که ناحیه مغزی که آن‌ها هدف قرار داده‌اند، قبلاً هیچ ارتباطی با مهارت‌های حرکتی نداشته است. هیپوتالاموس جانبی بیشتر با تغذیه، دریافت انرژی و رفتار پاداش مرتبط است. اما محققان آن را به عنوان یک نقطه مورد علاقه شناسایی کردند در حالی که یک نقشه عملکردی کل مغز ایجاد می‌کردند، تا ببینند کدام نورون‌ها در هنگام یادگیری مجدد راه رفتن پس از آسیب نخاعی فعال بودند. نورون‌های گلوتاماترژیک دفن شده در عمق LH به عنوان رقبای قوی و غیرمنتظره ظاهر شدند.

مطالعات روی موش‌ها و موش‌های صحرایی با آسیب جزئی نخاع نشان داد که تحریک این نورون‌ها توانایی حیوانات در راه رفتن را بهبود می‌بخشد و مسیر را برای آزمایش‌های فعلی روی انسان‌ها هموار می‌کند. در حالی که هیچ عارضه جانبی منفی گزارش نشده است، تیم می‌گوید که آزمایش‌های بیشتری برای اطمینان از ایمنی و اثربخشی این تکنیک لازم است. با این حال، اگر این نشانه‌های امیدوارکننده نتیجه دهند، ممکن است ابزار جدیدی برای تقویت تحرک در طول توان‌بخشی داشته باشیم.