با هدف‌گیری اندوکان زندگی بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما طولانی‌تر می‌شود

مطالعه‌ای مشترک به رهبری دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (UCLA) نشان داده است که هدف قرار دادن پروتئینی به نام اندوکان و مسیر سیگنالینگ مرتبط با آن می‌تواند رویکرد جدیدی امیدوارکننده برای درمان گلیوبلاستوما، نوعی سرطان مغز تهاجمی و کشنده باشد.

به گزارش رسانه اخبار پزشکی مدنا، اندوکان که توسط سلول‌های اندوتلیال پوشاننده رگ‌های خونی در تومور تولید می‌شود، PDGFRA را فعال می‌کند، یک گیرنده روی سلول‌های گلیوبلاستوما که رشد تومور را تحریک می‌کند و باعث مقاومت سرطان در برابر درمان‌های استاندارد مانند پرتودرمانی می‌شود.

این کشف مسیر را برای توسعه درمان‌هایی که به طور خاص این تعامل را مهار می‌کنند، هموار می‌کند تا نه تنها رشد تومور را کند کنند، بلکه گلیوبلاستوما را در برابر درمان‌های موجود آسیب‌پذیرتر سازند.

دکتر هارلی کورنبلوم، مدیر مرکز تحقیقاتی رشد فکری و رشدی UCLA، استاد روانپزشکی، کودکان و فارماکولوژی مولکولی و پزشکی در دانشکده پزشکی دیوید گفن در UCLA گفت: «با هدف قرار دادن ارتباط متقابل بین گلیوبلاستوما و سلول‌های اندوتلیال عروقی، می‌توانیم درمان‌هایی را توسعه دهیم که از سازگاری و بقای تومور جلوگیری کنند. این همچنین می‌تواند اثربخشی درمان‌ها، به ویژه پرتودرمانی، را بهبود بخشد و آن‌ها را در مبارزه با این سرطان تهاجمی موفق‌تر کند.»

بهبود اثربخشی درمان‌های گلیوبلاستوما امری ضروری است. میانگین عمر فرد مبتلا به تومور مغزی تنها ۱۲ تا ۱۵ ماه است و تنها حدود ۵ درصد از افراد مبتلا به گلیوبلاستوما پنج سال پس از تشخیص زنده می‌مانند. یکی از چالش‌های اصلی در درمان گلیوبلاستوما، پیچیدگی آن است. تومورهای مغزی اغلب برای تغذیه رشد خود به سلول‌های رگ‌های خونی، که به عنوان سلول‌های اندوتلیال عروقی نیز شناخته می‌شوند، متکی هستند. این رگ‌های خونی توموری نه تنها اکسیژن و مواد مغذی را تامین می‌کنند، بلکه مولکول‌هایی را نیز تولید می‌کنند که به بقای تومور کمک می‌کنند. کورنبلوم گفت: «درک نحوه عملکرد این تعاملات برای یافتن درمان‌های جدید و توقف پیشرفت گلیوبلاستوما کلیدی است.»

برای درک نحوه تعامل گلیوبلاستوما با سلول‌های رگ‌های خونی مجاور برای تغذیه رشد خود، تیم تحقیقاتی ابتدا از یک پایگاه داده که در مطالعه قبلی خود توسعه داده بودند، برای تعیین اینکه چه مولکول‌هایی در رگ‌های خونی تومور تولید می‌شوند و چگونه کار می‌کنند استفاده کرد. از طریق این پلتفرم، تیم اندوکان را به عنوان یک مولکول کاندیدای کلیدی در پیشبرد رشد تومور شناسایی کرد.

برای بررسی نقش عملکردی اندوکان در تومورهای مغزی، دانشمندان از ترکیبی از مدل‌های آزمایشی استفاده کردند، از جمله مطالعه سلول‌های گلیوبلاستوما و سلول‌های رگ‌های خونی مشتق شده از بیماران، آزمایش با موش‌های مهندسی ژنتیکی که فاقد اندوکان هستند و آزمایش رفتار تومور در مدل‌های آزمایشگاهی.

از طریق این آزمایش‌ها تیم تحقیقاتی دریافت که مناطق مختلف تومور نقش‌های عملکردی متمایزی دارند و اندوکان نه تنها از رشد تومور پشتیبانی می‌کند، بلکه جغرافیای تومور، به ویژه مناطق لبه تهاجمی که اغلب پس از جراحی باقی می‌مانند، را نیز تعریف می‌کند. یعنی، اندوکان به تعریف ویژگی‌های مولکولی این ناحیه لبه کمک می‌کند. کورنبلوم، که همچنین عضو مرکز جامع سرطان جانسون UCLA Health و مرکز تحقیقات پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی الی و ادیث براد UCLA است، گفت: «حل چگونگی سازماندهی خود تومورها یک چالش مهم است.»

دکتر هارلی کورنبلوم، مدیر مرکز تحقیقاتی رشد فکری و رشدی، علوم بهداشتی دانشگاه کالیفرنیا لس آنجلس گفت: «در حالی که جراحی می‌تواند بخش عمده‌ای از هسته تومور را برداشت، لبه نفوذی اغلب پس از برداشتن باقی می‌ماند و منجر به عود می‌کند. تحقیقات ما نشان می‌دهد که اندوکان نقش کلیدی در این فرآیند دارد و هم رفتار سلول‌های توموری و هم توسعه رگ‌های خونی که از رشد تومور پشتیبانی می‌کنند را هماهنگ می‌کند.»

در عین حال، تیم تحقیقاتی کشف شگفت‌انگیزی نیز انجام داد که اندوکان با گیرنده‌ای روی سلول‌های گلیوبلاستوما به نام PDGFRA تعامل می‌کند و مسیرهایی را فعال می‌کند که رشد تومور و مقاومت در برابر درمان‌های استاندارد را تقویت می‌کنند. آن‌ها دریافتند که تومورهایی با سطوح بالای اندوکان در برابر پرتودرمانی، یکی از درمان‌های اصلی گلیوبلاستوما، مقاوم‌تر هستند.

سپس محققان نشان دادند که مسدود کردن تعامل اندوکان با PDGFRA با استفاده از داروی هدفمند پوناتینیب، بقای حیوانات در مدل‌های پیش‌بالینی را افزایش داده و پاسخ به پرتودرمانی را بهبود بخشیده است. این یافته‌ها نشان می‌دهد که هدف قرار دادن مستقیم اندوکان یا مختل کردن مسیرهای سیگنالینگ آن می‌تواند راه را برای استراتژی‌های درمانی جدید برای گلیوبلاستوما هموار کند.

نکته مهم این است که این مطالعه همچنین اقدامات اندوکان را به cMyc، پروتئینی که در بسیاری از سرطان‌ها بسیار مهم است اما هدف قرار دادن مستقیم آن دشوار است، متصل می‌کند. کورنبلوم گفت: «مهار محور اندوکان-PDGFRA ممکن است راهی غیرمستقیم برای مختل کردن نقش cMyc در گلیوبلاستوما فراهم کند.» تحقیقات آینده بر تأیید این یافته‌ها در تومورهای انسانی، به ویژه سلول‌های لبه نفوذی گلیوبلاستوما، متمرکز خواهد شد. علاوه بر این، تیم تحقیقاتی قصد دارد بررسی کند که آیا هدف قرار دادن اندوکان می‌تواند پاسخ به درمان پرتودرمانی را بهبود بخشد.