گاز زنون از التهاب عصبی و کوچک شدن مغز در آلزایمر میکاهد

محققان همچنان در جستجوی درمان‌های مؤثر برای بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل، هستند که به طور فزاینده‌ای تعداد افراد مبتلا به آن در هر سال بیشتر می‌شود.

به گزارش رسانه اخبار پزشکی مدنا، بیشتر داروهای آلزایمر علائم بیماری را درمان می‌کنند نه علت آن، هرچند درمان‌های جدیدتر ضایعات مغزی خاص آلزایمر را کاهش داده و ممکن است روند افت شناختی را کند کنند. اکنون، تحقیقاتی پتانسیل درمانی جدیدی برای آلزایمر شناسایی کرده‌اند: گاز زنون. در مدل موشی، محققان دریافتند که استنشاق گاز زنون التهاب عصبی را سرکوب کرده و از کوچک شدن مغز جلوگیری می‌کند. با تشویق از این نتایج، آنها آزمایشی بالینی برای استفاده از گاز زنون در انسان‌ها آغاز کرده‌اند.

گاز زنون یک گاز غیرواکنشی است که ۰.۰۸۶ قسمت در میلیون از حجم هوای تنفسی ما را تشکیل می‌دهد. این گاز مدت‌هاست که در بیهوشی عمومی استفاده می‌شود و مطالعات نشان داده‌اند که ممکن است اثرات محافظتی قلبی و عصبی نیز داشته باشد. این گاز ممکن است به شما در صعود به کوهستان کمک کند! یک کوهنورد بریتانیایی به نام گارت میلر که در تلاش است سریع‌ترین صعود تاریخ را از اورست در ماه مه امسال انجام دهد، در حال آزمایش ویژگی دیگری از گاز زنون است اینکه این گاز ظرفیت حمل اکسیژن خون را افزایش می‌دهد. مطالعات پیشنهاد می‌کنند که استنشاق ترکیبی حاوی زنون ممکن است تولید اریتروپویتین، هورمونی که تولید گلبول‌های قرمز خون را تنظیم می‌کند، افزایش دهد.

لوکاس فورتنباخ، راهنمای کوه و کوهنورد اتریشی که در چالش اورست میلر را همراهی می‌کند، معتقد است که استنشاق ترکیب گاز زنون به صعود سریع او از آکونکوآگوا در آرژانتین در سال ۲۰۲۰ کمک کرده است. اکنون، دانشمندان از بیمارستان ماس جنرال بریگهام و دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، دریافتند که این گاز نجیب ممکن است اثرات مفید دیگری نیز داشته باشد. در آزمایشی با استفاده از مدل موشی آلزایمر، محققان دریافتند که موش‌هایی که ترکیب حاوی گاز زنون را استنشاق کرده‌اند، کاهش سطح آتروفی مغزی و التهاب عصبی را نشان دادند.

 آنتون پورستینسون، متخصص مغز و اعصاب و مدیر برنامه آلزایمر دانشگاه روچستر، که در این مطالعه دخالت نداشته است گفت: «نتایج جالب توجه هستند. نکته مهم این است که ما اطلاعات زیادی در مورد گاز زنون و تأثیر آن بر انسان‌ها از بیهوشی از نظر ایمنی و سازگاری داریم. این گاز نسبتاً گران است و چالش‌هایی وجود دارد که باید بفهمیم چگونه می‌توان آن را به گروه‌های بزرگ بیماران رساند و از بروز رویدادهای بیهوشی جلوگیری کرد.»

درمان ایمن که پتانسیل درمان آلزایمر را نشان می‌دهد یکی از چالش‌های درمان آلزایمر، یافتن درمان‌هایی است که بتوانند از سد خونی-مغزی عبور کرده و وارد مغز شوند. گاز زنون می‌تواند این سد را به‌طور ایمن عبور کند و مستقیماً از جریان خون وارد مایع مغزی-نخاعی اطراف مغز شود. محققان از مدل موشی نروژنراتیو حاد برای آزمایش اثرات زنون استفاده کردند. آنها موش‌هایی که مدل‌های مختلفی از بیماری آلزایمر داشتند را در یک اتاق مخصوص قرار دادند، جایی که آنها به مدت ۴۰ دقیقه هوای حاوی ۳۰٪ گاز زنون را استنشاق کردند. سپس محققان اثرات درمان بر سلول‌های تحت تأثیر بیماری آلزایمر را بررسی کردند.

آنها دریافتند که وقتی زنون از سد خونی مغزی عبور کرد، رفتار میکروگلیا (سلول‌های ایمنی که در طول پیشرفت بیماری آلزایمر تغییر می‌کنند) را تغییر داد. استنشاق گاز زنون باعث شد که میکروگلیا به حالت محافظتی خود بازگردد، که منجر به کاهش پلاک‌های آمیلوئید مشخص آلزایمر، کاهش التهاب و کوچک شدن کمتر مغز شد.

هیتر ام. اسنایدر، معاون ارشد روابط پزشکی و علمی در انجمن آلزایمر که بودجه‌گذاری برای یکی از نویسندگان این مطالعه را بر عهده داشته است، به Medical News Today گفت: «درک نحوه تعامل سلول‌های ایمنی با یکدیگر و اینکه این ارتباط چگونه می‌تواند تغییرات مغزی مشاهده شده در افراد مبتلا به آلزایمر را تحت تأثیر قرار دهد، بخش حیاتی این تحقیق است.»

این تغییرات مغزی ممکن است موجب بهبود عملکرد شناختی نیز شده باشد، زیرا موش‌های درمان شده با گاز زنون رفتارهای بهبود یافته‌ای در ساخت لانه از خود نشان دادند. محققان پیشنهاد می‌کنند که یافته‌های آنها پتانسیل امیدوارکننده استنشاق زنون به‌عنوان یک رویکرد درمانی را شناسایی می‌کند که می‌تواند فعالیت میکروگلیا را تغییر دهد و از نروژنراسیون در بیماری آلزایمر جلوگیری کند. آنها قصد دارند آزمایش بالینی با داوطلبان سالم در بیمارستان بریگهام و زنان (BWH) را در چند ماه آینده آغاز کنند تا بررسی کنند آیا گاز زنون می‌تواند فواید مشابهی در انسان‌ها داشته باشد یا خیر.

هاوارد وینر، پزشک و همکار نویسنده این تحقیق و استاد بیماری‌های عصبی در بیمارستان بریگهام و زنان، در بیانیه‌ای مطبوعاتی گفت: «اگر آزمایش بالینی خوب پیش برود، فرصت‌های زیادی برای استفاده از گاز زنون وجود دارد. این می‌تواند درب درمان‌های جدید برای کمک به بیماران مبتلا به بیماری‌های عصبی را باز کند.»

هیتر ام. اسنایدر، دکترای پزشکی گفت: «این مطالعه منتشر شده نشان‌دهنده ایده‌ای جالب برای درمان احتمالی آلزایمر و بیماری‌های نروژنراتیو دیگر است و نیاز به تحقیق بیشتر دارد شامل تأیید در سیستم‌های مدل دیگر و آزمایش ایمنی اولیه در انسان‌ها.»

اسنایدر هشدار داد که این مطالعه گام بسیار ابتدایی در تحقیق درباره درمان احتمالی جدید برای بیماری آلزایمر است و به MNT گفت: «در حالی که مدل‌های حیوانی بیماری تا حدی مشابه با نحوه پیشرفت آلزایمر در انسان‌ها هستند، آنها دقیقاً بیماری را در انسان‌ها شبیه‌سازی نمی‌کنند. مدل‌ها در کمک به درک زیست‌شناسی پایه بیماری مهم هستند، اما ما نیاز به مطالعات انسانی در جمعیت‌های نماینده داریم تا ایده‌ها کاملاً تأیید شوند. بنابراین، در حالی که این نتایج جالب توجه هستند، تحقیقات بیشتری لازم است.»

پورستینسون این اظهارات را تأیید کرد. «این یک مطالعه پیش‌بالینی بسیار اولیه است. اول از همه، باید توسط گروه دیگری تکرار شود. سپس، باید ببینیم آیا این در نخستی‌ها همان‌طور که در مدل‌های موشی عمل می‌کند، عمل می‌کند یا خیر.»