تغییرات سبک زندگی سلامت متابولیک را در PCOS بهبود داد

دانشمندان اخیراً یک مطالعه مروری نظام‌مند انجام داده‌اند تا بررسی کنند که آیا مداخلات مبتنی بر سبک زندگی می‌توانند به مدیریت PCOS کمک کنند یا خیر.

به گزارش رسانه اخبار پزشکی مدنا، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی رایج است که زنان در سنین باروری را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تقریباً ۶ تا ۲۰ درصد از زنان در سراسر جهان به این سندرم دچار می‌شوند. این اختلال غدد درون‌ریز با هیپرآندروژنیسم، تخمدان‌های پلی‌کیستیک و اختلال تخمک‌گذاری (شامل الیگو تخمک‌گذاری یا عدم تخمک‌گذاری) شناخته می‌شود.

مطالعات متعددی نشان داده‌اند که PCOS یک بیماری چندوجهی است که بر اختلالات متابولیکی، از جمله مقاومت به انسولین (IR) و دیس‌لیپیدمی تأثیر می‌گذارد. همچنین، این سندرم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، چاقی علائم PCOS را تشدید می‌کند.

علت دقیق PCOS هنوز ناشناخته است، اما این بیماری با عوامل درونی و بیرونی مانند اپی‌ژنتیک، ژنتیک، ترجیحات غذایی، محیط زیست و سبک زندگی مرتبط است. اغلب بیماران مبتلا به این سندرم، سطوح بالای آندروژن دارند که به آن هیپرآندروژنیسم گفته می‌شود. همچنین این بیماران ترشح غیرطبیعی هورمون محرک فولیکولی (FSH) و گنادوتروپین‌هایی مانند هورمون لوتئینه‌کننده (LH) را تجربه می‌کنند. هیپرآندروژنیسم نیز از طریق هایپر‌انسولینمی تشدید می‌شود که منجر به تولید بیش از حد آندروژن‌ها می‌گردد.

عوامل ایمنی‌شناسی، مانند التهاب مزمن درجه پایین که با افزایش سطح CRP، IL-6 و TNF-α مشخص می‌شود، در پاتوژنز PCOS نقش دارند. التهاب مزمن و استرس اکسیداتیو با هم تأثیر قابل توجهی در بروز و پیشرفت این سندرم دارند. مدیریت PCOS به دلیل نیاز به رویکرد جامع و شخصی‌سازی‌شده، آسان نیست. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که تغییرات در سبک زندگی، از جمله مداخلات غذایی، مدیریت استرس و فعالیت‌های بدنی، به کاهش علائم این سندرم کمک می‌کنند.

رژیم‌های غذایی مناسب از نظر ترکیب مواد مغذی و کالری می‌توانند حساسیت به انسولین، مدیریت وزن و نشانگرهای التهابی را بهبود دهند. رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین (GI)، حاوی فیبر بالا و کربوهیدرات کم، به تنظیم سطح قند خون و افزایش حساسیت به انسولین کمک می‌کند. غذاهای کم GI، مانند غلات کامل (جو دوسر و کینوا)، حبوبات (لوبیا و عدس)، میوه‌ها (توت‌ها، سیب و گلابی) و سبزیجات (سبزیجات برگ‌دار و بروکلی)، سرشار از ترکیبات ضدالتهابی هستند.

رژیم کتوژنیک (پرچرب، پروتئین کافی و کم‌کربوهیدرات) نیز در کاهش سطح آندروژن‌ها، بهبود حساسیت به انسولین و تنظیم هورمون‌های تولیدمثلی در زنان مبتلا به PCOS مؤثر است، اما به دلیل ارزش غذایی پایین، برای طولانی‌مدت توصیه نمی‌شود. مصرف مکمل‌های حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ و ویتامین D، که خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی دارند، به طور قابل توجهی مقاومت به انسولین را کاهش داده و سطح آندروژن‌ها را بهبود می‌بخشد. همچنین، مصرف بیشتر امگا ۳ و ویتامین E می‌تواند عوامل مرتبط با سلامت روان و بیان ژن‌هایی مانند PPAR-γ، IL-8 و TNF-α را در زنان مبتلا به PCOS بهبود دهد. مکمل‌های آنتی‌اکسیدانی مانند ان استیل‌سیستئین (NAC)، ویتامین D، اینوزیتول و امگا-۳ به کاهش مقاومت به انسولین کمک می‌کنند و عملکرد تخمک‌گذاری را افزایش می‌دهند.

فعالیت‌های بدنی منظم، مانند تمرینات هوازی (دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی سریع، دویدن یا شنا) و تمرینات مقاومتی، به کاهش چربی بدن، بهبود سلامت قلب و عروق و افزایش حساسیت به انسولین کمک می‌کنند. تمرینات هوازی مداوم و متناوب به کاهش هیپرآندروژنیسم و شاخص‌های آنتروپومتریک کمک کرده و کیفیت زندگی بیماران را بهبود می‌بخشند. یوگا نیز از طریق تمرینات تنفسی، مدیتیشن و حرکات خاص در تنظیم چرخه قاعدگی و کاهش اضطراب مؤثر است.

این مطالعه نشان داد که مداخلات مبتنی بر سبک زندگی، از جمله رژیم‌های غذایی مناسب، فعالیت‌های بدنی منظم و مدیریت استرس، به بهبود علائم PCOS کمک می‌کند. در آینده، توسعه مداخلات جامع برای کاهش افسردگی و بهبود کیفیت زندگی این بیماران ضروری خواهد بود.