پیام مرگبار سلول‌ها عامل تشدید التهاب در سپسیس است

مانند یک قلم زهرآگین، سلول‌های در حال مرگ پیام مرگباری را به همسایگان خود ارسال می‌کنند. این امر ممکن است وضعیت سپسیس (Septicemia) را بدتر کند، همانطور که ویجی راثینام و همکارانش در دانشکده پزشکی دانشگاه کنتیکت در شماره ۲۳ ژانویه مجله Cell گزارش داده‌اند. یافته‌های آن‌ها می‌تواند به درک جدیدی از این بیماری خطرناک منجر شود.

به گزارش رسانه اخبار پزشکی مدنا، سپسیس یکی از شایع‌ترین علل مرگ در سراسر جهان است، به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO)، که سالانه ۱۱ میلیون نفر را می‌کشد. این بیماری با التهاب شدید شناخته می‌شود که معمولاً ناشی از عفونت است. در صورتی که درمان سریع یا مؤثر نباشد، می‌تواند به شوک، نارسایی چندگانه اعضا و مرگ منجر شود.

اما تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که در واقع این عفونت نیست که باعث التهاب شدید می‌شود، بلکه سلول‌هایی هستند که در این فرایند گرفتار شده‌اند. حتی اگر این سلول‌ها آلوده نباشند، به گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویی آلوده‌اند و می‌میرند. هنگامی که این سلول‌ها می‌میرند، پیام‌هایی به دیگر سلول‌ها ارسال می‌کنند. این پیام‌ها به نحوی موجب مرگ سلول‌های دریافت‌کننده می‌شوند. اگر دانشمندان بتوانند درک کنند که چه چیزی باعث این زنجیره پیام مرگبار می‌شود، ممکن است قادر به متوقف کردن آن باشند. و این می‌تواند به درمان سپسیس کمک کند.

راز پیام مرگبار اکنون ممکن است حل شده باشد. به نظر می‌رسد که این پیام‌ها”نتیجه فرایند تلاش سلول‌ها برای زنده ماندن است. این فرایند با سلول‌هایی که واقعاً آلوده‌اند آغاز می‌شود. برای جلوگیری از انتشار عفونت، این سلول‌ها خود را از بین می‌برند و پروتئینی به نام گاسدرمین-D را به سطح خود ارسال می‌کنند. چندین پروتئین گاسدرمین-D به هم متصل می‌شوند تا یک سوراخ گرد در سلول ایجاد کنند، شبیه به سوراخی که در یک بادکنک ایجاد می‌شود. محتویات سلول نشت می‌کند، سلول فرو می‌ریزد و می‌میرد.

اما فروپاشی اجتناب‌ناپذیر نیست. گاهی اوقات سلول‌ها می‌توانند سریع عمل کنند و بخش سطح غشای خود را که حاوی سوراخ گاسدرمین-D است، دفع کنند. سپس سلول غشا را بسته و زنده می‌ماند. غشای دفع‌شده به شکل یک حباب کوچک به نام وزیکول تشکیل می‌شود که به طور تصادفی حاوی سوراخ گاسدرمین-D مرگبار است. این وزیکول در اطراف شناور می‌شود و هنگامی که به سلول نزدیکی برخورد می‌کند، سوراخ گاسدرمین-D آن وارد غشای سلول سالم مجاور می‌شود و موجب نشت و مرگ آن سلول می‌شود.

ویجی راثینام، ایمن‌شناس، دانشکده پزشکی دانشگاه کنتیکت گفت: «هنگامی که یک سلول در حال مرگ این وزیکول‌ها را آزاد می‌کند، می‌تواند این سوراخ‌ها را به سطح سلول مجاور منتقل کند که منجر به مرگ سلول مجاور می‌شود.»

به عبارت دیگر، پیام‌های مرگبار یک اثر جانبی از تلاش سلول‌ها برای نجات خود است. یک گروه از سلول‌های در حال مرگ می‌تواند وزیکول‌های گاسدرمین-D کافی آزاد کند تا تعداد زیادی سلول مجاور را بکشد. این پیام مرگ‌بار پخش‌شده، التهاب شدید سپسیس را تغذیه می‌کند. راثینام و همکارانش اکنون در تلاشند تا راهی برای کاهش اثر وزیکول‌های گاسدرمین-D مرگبار پیدا کنند. اگر موفق شوند، این ممکن است به درمان بیماری‌های التهابی مانند سپسیس منجر شود.