سلکوکسیب شانس بقاء را در بیماران با ctDNA مثبت افزایش می‌دهد

یک تحلیل داده از یک کارآزمایی بالینی تصادفی برای بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ مرحله ۳ که توسط محققان مرکز سرطان دانه فاربر بریگهام انجام شد، نشان داد که بیماران با شواهدی از سرطان باقی‌مانده در خون پس از جراحی برای برداشتن سرطان، ممکن است از افزودن سلکوکسیب (Celecoxib) به درمان‌های پس از جراحی بهره‌مند شوند.

به گزارش رسانه اخبار پزشکی مدنا، تحلیل نشان داد که بیمارانی که آزمایش خون آنها برای وجود دی‌ان‌ای تومور گردشی (ctDNA) مثبت بود، به طور کلی نتایج بدتری داشتند، اما کسانی که با سلکوکسیب، داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی، درمان شدند، بقاء بدون بیماری به طور قابل توجهی بهبود یافت. جاناتان نوواک، پزشک و پاتولوژیست در موسسه سرطان دانه فاربر و بیمارستان زنان و بریگهام که این مطالعه را در همایش سرطان‌های دستگاه گوارش انجمن سرطان‌شناسی بالینی آمریکا در تاریخ ۲۵ ژانویه ۲۰۲۵ در سان‌فرانسیسکو، کالیفرنیا ارائه می‌دهد می‌گوید: «این یکی از اولین مطالعات است که نشان می‌دهد وضعیت ctDNA دارای کاربرد پیش‌بینی‌کننده در انتخاب بیمارانی است که پاسخ بهتری به دارو می‌دهند.»

جفری مایر‌هاردت، پزشک و MPH، نویسنده ارشد و مدیر مشترک مرکز سرطان روده و مقعد در موسسه سرطان دانه فاربر می‌گوید: «این نتایج به یافته‌های قبلی ما اضافه می‌شود که سلکوکسیب بقاء را در سرطان روده بزرگ با جهش PIK3CA بهبود می‌بخشد. این یافته‌ها به توسعه رویکردی شخصی‌سازی شده برای درمان‌های اضافی در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه کمک خواهد کرد.»

بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ مرحله ۳ ابتدا با جراحی برای برداشتن سرطان از روده و غدد لنفاوی اطراف درمان می‌شوند. پس از این درمان، معمولاً شیمی‌درمانی کمکی دریافت می‌کنند تا خطر بازگشت سرطان کاهش یابد. با این حال، در زیرگروهی از این بیماران، سرطان بازمی‌گردد و ممکن است آنها را غیرقابل درمان کند. یکی از اولویت‌های پژوهشی در دانه-فاربر، یافتن راه‌هایی برای بهبود درمان‌های کمکی و جلوگیری از عود بیماری است.

برای بررسی استفاده از سلکوکسیب در بقاء بدون بیماری در بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ مرحله ۳، مایر‌هاردت و همکارانش در سال ۲۰۱۰ یک کارآزمایی بالینی تصادفی به نام آزمایش CALGB (Alliance)/SWOG 80702 را با همکاری اتحاد آزمایش‌های بالینی در سرطان‌شناسی و موسسه ملی سرطان آغاز کردند. این آزمایش بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵، ۲,۵۲۶ بیمار را پذیرش کرد. پس از درمان، بیماران به طور تصادفی برای دریافت شیمی‌درمانی کمکی با فلوئورواپیرسید، لوکوفورین و اوکزالوپلاتین (FOLFOX) برای سه یا شش ماه با یا بدون سلکوکسیب روزانه به مدت سه سال تقسیم شدند. کسانی که سلکوکسیب مصرف کردند، بهره‌مندی متوسطی داشتند، اما نتایج این آزمایش که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، از نظر آماری معنادار نبود.

از آن زمان شواهدی به دست آمده که نشان می‌دهد داروهای ضدالتهابی ممکن است به برخی از بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ کمک کنند، اما به دیگران کمک نمی‌کنند. یکی از احتمال‌ها این است که بیمارانی که بلافاصله پس از جراحی آزمایش خون آنها نشان‌دهنده وجود ctDNA باشد، ریسک بیشتری برای عود بیماری دارند و ممکن است از درمان‌های اضافی فراتر از شیمی‌درمانی استاندارد بهره‌مند شوند. در این مطالعه جدید، محققان می‌خواستند بررسی کنند که آیا داروهای ضدالتهابی می‌توانند از عود بیماری در بیماران با آزمایش مثبت ctDNA بلافاصله پس از جراحی جلوگیری کنند یا نه.

زمانی که کارآزمایی بالینی سلکوکسیب دهه پیش طراحی شد، بیماران قبل و بعد از جراحی با استفاده از تصویربرداری ارزیابی می‌شدند که محل تجمع سلول‌های سرطانی را نشان می‌دهد، اما وضوح محدودی دارد. آزمایش‌های ctDNA که امروزه در دسترس هستند، خوانش حساس‌تری از باقی‌مانده سرطان پس از جراحی با شناسایی قطعات میکروسکوپی دی‌ان‌ای تومور در خون ارائه می‌دهند. تیم مطالعه ۱,۰۱۱ نفر از ۲,۵۲۶ بیمار را شناسایی کرد که در آزمایش اصلی شرکت کرده و موافقت کرده بودند که خون برای اهداف تحقیقاتی گرفته شود و برای تحلیل در دسترس باشد. آنها آزمایش ctDNA را بر روی نمونه‌های خون گرفته شده پس از جراحی انجام دادند.

این تحلیل نشان داد که بیماران با ctDNA مثبت به طور کلی نتایج بدتری داشتند. با این حال، کسانی که آزمایش مثبت ctDNA داشتند و به علاوه شیمی‌درمانی استاندارد، سلکوکسیب دریافت کرده بودند، بقاء بدون بیماری به طور قابل توجهی بهبود یافت در مقایسه با کسانی که تنها شیمی‌درمانی استاندارد دریافت کرده بودند. برای کسانی که آزمایش ctDNA منفی داشتند، تفاوت قابل توجهی بین کسانی که سلکوکسیب مصرف کرده بودند و کسانی که دارونما مصرف کرده بودند، وجود نداشت.

محققان می‌گویند: «بر اساس این تحلیل، مزایای سلکوکسیب همراه با شیمی‌درمانی امیدوارکننده به نظر می‌رسد برای بیماران مبتلا به سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه با ctDNA مثبت پس از درمان اولیه. این شواهد به همراه نتایج سایر مطالعات در حال انجام به تعیین اینکه کدام بیماران ممکن است از سلکوکسیب به همراه درمان‌های استاندارد دیگر بهره‌مند شوند، کمک خواهد کرد.»