امضای پروتئینی مشخص لانگ کووید در کودکان شناسایی شد

مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که لانگ کووید در کودکان با افزایش التهاب همراه است و این الگوی التهابی شباهت زیادی به موارد مشاهده‌شده در بزرگسالان دارد. تجزیه‌وتحلیل پروتئین‌های پلاسمای خون توانست با دقت ۹۳ درصد کودکان مبتلا را شناسایی کند که می‌تواند مسیر تازه‌ای برای پیشرفت‌های تشخیصی آینده فراهم کند.

به گزارش رسانه اخبار پزشکی مدنا، تیمی از محققان ایتالیایی و آمریکایی با تجزیه‌وتحلیل پروتئین‌های پلاسمای خون تلاش کردند این نشانگرها را از سایر گروه‌ها، از جمله کودکان سالم، موارد حاد کووید ۱۹ در کودکان و همچنین بیماران مبتلا به سندرم التهابی چندسیستمی در کودکان (MIS-C) متمایز کنند.

کودکانی که به ویروس SARS-CoV-2 آلوده می‌شوند، معمولاً علائم خفیفی را تجربه کرده یا بدون علامت باقی می‌مانند و در نهایت به‌طور کامل بهبود می‌یابند، اما در برخی موارد شدید، بیماری سندرم التهابی چندسیستمی (MIS-C) گزارش شده است. MIS-C یک واکنش التهابی شدید است که معمولاً چند هفته پس از عفونت رخ می‌دهد، اما با افزایش ایمنی جمعی و تغییرات ویروس، میزان بروز آن کاهش یافته است.

با این حال، لانگ کووید به‌عنوان یک وضعیت مزمن پس از عفونت در حال ظهور است که با علائمی مداوم مانند خستگی و مشکلات شناختی همراه است و حداقل دو ماه ادامه دارد، به‌طوری‌که تأثیر قابل‌توجهی بر زندگی روزمره بیماران دارد. اگرچه لانگ کووید افراد در تمام گروه‌های سنی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما مطالعات اندکی درباره‌ی مبانی زیستی این بیماری در کودکان انجام شده است. تحقیقات نشان می‌دهد که التهاب مزمن و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی از عوامل احتمالی در بروز لانگ کووید در بزرگسالان هستند، اما پروفایل التهابی مختص کودکان تاکنون مورد بررسی دقیق قرار نگرفته است.

در این پژوهش، پروتئین‌های پلاسمای خون ۱۱۲ کودک بین ۲ تا ۱۸ سال که در رم، ایتالیا زندگی می‌کردند، مورد بررسی قرار گرفتند تا نشانگرهای التهابی منحصربه‌فرد در کودکان مبتلا به لانگ کووید شناسایی شوند. کودکانی که علائم پایدار را به مدت حداقل هشت هفته پس از ابتلا به عفونت تجربه کرده و این علائم تأثیر منفی بر زندگی روزمره آن‌ها داشت، به‌عنوان مبتلایان به لانگ کووید شناسایی شدند. محققان با استفاده از معیارهای بالینی سخت‌گیرانه و دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO)، احتمال وجود سایر بیماری‌های مشابه را رد کردند.

آنالیز پروتئومیک با استفاده از Olink Inflammation 96-plex panel انجام شد که به‌طور خاص برای شناسایی پروتئین‌های مرتبط با التهاب طراحی شده است. داده‌های پلاسمای خون نرمال‌سازی شده و تعدیلات آماری انجام شد تا تغییرات بین گروه‌ها با دقت بالاتری مقایسه شود. محققان این ۱۱۲ کودک را در چهار گروه دسته‌بندی کردند:

• ۳۴ کودک در گروه لانگ کووید،
• ۳۲ کودک در گروه کووید-۱۹ حاد،
• ۲۷ کودک در گروه MIS-C،
• ۱۹ کودک سالم به‌عنوان گروه کنترل.

سپس، از روش‌های آماری برای اندازه‌گیری و مقایسه غلظت پروتئین‌ها استفاده شد و برای اطمینان از صحت نتایج، تحلیل‌های چندگانه صورت گرفت. علاوه بر این، از تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA) برای تجسم الگوهای بیان پروتئین‌ها استفاده شد که نشان داد پروفایل پروتئینی کودکان مبتلا به لانگ کووید با سایر گروه‌ها تفاوت آشکاری دارد.

همچنین، برای بهینه‌سازی انتخاب ویژگی‌ها و بهبود دقت مدل، داده‌های پروتئومیک با روش‌های یادگیری ماشین تحلیل شد. مدل‌ها با ۶۰ درصد از مجموعه داده‌ها آموزش داده شده و با ۴۰ درصد باقی‌مانده اعتبارسنجی شدند. نتایج مطالعه نشان داد که کودکان مبتلا به لانگ کووید دارای امضای پروتئینی منحصربه‌فردی در خون خود هستند که با التهاب پایدار و آنژیوژنز (فرآیند تشکیل رگ‌های خونی جدید) همراه است.

آنالیز پروتئومیک افزایش قابل‌توجهی در نشانگرهای التهابی از جمله CXCL8، CXCL11 و Oncostatin M (OSM) را در بیماران مبتلا به لانگ کووید در مقایسه با گروه‌های دیگر نشان داد. محققان دریافتند که این پروتئین‌ها در فعالیت نوتروفیل‌ها، کموتاکسی سلول‌های T و تنظیم سایتوکاین‌ها نقش دارند که نشان‌دهنده‌ی فعال بودن سیستم ایمنی در دوران لانگ کووید است.

همچنین، افزایش فاکتورهای آنژیوژنیک مانند VEGF-A و TNFSF12 در بیماران لانگ کووید مشاهده شد که بیانگر التهاب عروقی است. علاوه بر این، بررسی الگوهای پروتئومیک نشان داد که نمونه‌های متعلق به گروه لانگ کووید به‌طور مشخص از سایر گروه‌ها متمایز بودند که این یافته‌ها توسط تحلیل PCA نیز تأیید شد.

کودکان مبتلا به لانگ کووید که از خستگی مزمن رنج می‌بردند، سطح بالایی از فیبروبلاست رشد فاکتور ۲۱ (FGF21) داشتند، پروتئینی که با تنظیم متابولیسم و پاسخ به استرس مرتبط است. این نتیجه با مطالعات قبلی درباره‌ی لانگ کووید در بزرگسالان همخوانی دارد. مدل‌های یادگیری ماشین که بر اساس پروفایل‌های پروتئومیک توسعه داده شده بودند، توانستند موارد لانگ کووید را با دقت ۹۳ درصد، حساسیت ۹۷ درصد و ویژگی ۸۶ درصد شناسایی کنند. این میزان دقت تشخیصی نشان‌دهنده‌ی پتانسیل بالای استفاده از بیومارکرهای پروتئینی در شناسایی لانگ کووید در کودکان است.

علاوه بر این، یافته‌ها نشان داد که اگرچه برخی از نشانگرهای التهابی در لانگ کووید و MIS-C مشترک هستند، اما امضای پروتئینی لانگ کووید از کووید ۱۹ حاد و کودکان سالم متمایز است. این مطالعه نشان داد که کودکان مبتلا به لانگ کووید دارای نشانگرهای پروتئینی التهابی و آنژیوژنیک منحصربه‌فردی هستند که آن‌ها را از سایر گروه‌ها متمایز می‌کند. این یافته‌ها نشان می‌دهند که لانگ کووید در کودکان با فعال‌سازی مزمن سیستم ایمنی همراه است که شباهت زیادی به موارد مشاهده‌شده در بزرگسالان دارد.

علاوه بر این، این امضاهای پروتئینی اطلاعات ارزشمندی را برای تشخیص و درمان‌های بالقوه فراهم می‌کنند. محققان تأکید دارند که مطالعات آینده باید بر روی تأیید این نشانگرها و بررسی روش‌های درمانی هدفمند برای بهبود وضعیت کودکان مبتلا به لانگ کووید تمرکز کند.